Użyczenie spółce cywilnej prywatnego samochodu wspólnika

Wspólnik spółki cywilnej na podstawie ustnego porozumienia wspólników użycza swój prywatny samochód na potrzeby działalności spółki cywilnej. Czy użyczenie to powoduje obowiązek zapłaty PCC? Czy spółka nie płacąc dotychczas PCC postępowała prawidłowo?

Umowa spółki cywilnej podlega PCC, jeżeli jej siedziba w chwili zawierania umowy znajduje się na terytorium RP. Zamiana umowy podlega PCC, jeśli powoduje ona podwyższenie podstawy opodatkowania tym podatkiem. Umowa spółki objęta jest stawką PCC w wysokości 0,5%.

Za zmianę umowy spółki osobowej uważa się m.in. oddanie spółce przez wspólnika rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania. Wynika tak z art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o PCC (Dz. U. z 2015 r. poz. 626 ze zm.). Treść tego przepisu uległa zmianie z dniem 1 stycznia 2016 r. Jednakże modyfikacje nie dotknęły omawianego zagadnienia. Dlatego też stan prawny dotyczący umowy użyczenia przedstawia się tak samo przed, jak i po 1 stycznia 2016 r. Spółka powinna rozliczać PCC od użyczenia samochodu przez wspólnika na jej rzecz.

Oddanie przez wspólnika spółce samochodu do nieodpłatnego używania na podstawie ustnej umowy użyczenia podlega PCC według stawki 0,5%.

Pod pojęciem oddania przez wspólnika rzeczy/praw majątkowych do nieodpłatnego używania rozumie się zarówno wkład wniesiony do spółki do używania, jak i użyczenie na podstawie umowy, o której mowa w art. 710 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). Stanowi on, że przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (zob. wyrok NSA z dnia 31 stycznia 2007 r., sygn. akt II FSK 209/06).

Podkreślić należy, że umowa użyczenia może być zawarta w dowolnej formie, także ustnej. Brak pisemnego dokumentu nie zmienia kwalifikacji czynności prawnej i nie wpływa na zasady opodatkowania PCC.

Podstawę opodatkowania przy oddaniu spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania stanowi roczna wartość nieodpłatnego używania, którą przyjmuje się w wysokości 4% wartości rynkowej rzeczy lub prawa majątkowego oddanego do nieodpłatnego używania. Stanowi tak art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. e) ustawy o PCC. Przy tym jednak w razie zawarcia umowy na czas nieokreślony stosuje się odpowiednio art. 8 ust. 6 ustawy o PCC. Wynika z niego, że w razie oddania spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania na czas nieokreślony, podstawę opodatkowania może stanowić zgodnie z oświadczeniem podatnika:

1) wartość świadczeń za lat 10 albo

2) wartość świadczeń należnych w miarę wykonywania umowy.

Wspólnicy są solidarnie zobowiązani do zapłaty PCC od umowy spółki cywilnej czy jej zmiany. Na złożenie deklaracji na druku PCC-3 (por. cz. E, pole 49, kwadrat nr 5), rozliczenie i wpłatę podatku jest 14 dni od dnia dokonania czynności cywilnoprawnej.

Brak rozliczenia PCC w terminie wiąże się w szczególności z zapłatą odsetek od zaległości podatkowych (art. 53 § 1 Ordynacji podatkowej, Dz. U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.). Więcej na temat, co zrobić z niezapłaconym PCC pisaliśmy w GP nr 90 z 2015 r., na str. 19.