Gazeta Podatkowa nr 35 (2223) z dnia 30.04.2025
Rozliczenie jednej wpłaty przy wielu zobowiązaniach pieniężnych
Kilka razy pożyczyłem znajomej dość sporą kwotę pieniędzy. Spisaliśmy proste umowy. Pożyczki mimo upływu terminu nie zostały mi w całości zwrócone. Znajoma niedawno przelała na moje konto niewielką kwotę, która nie wystarcza na spłatę któregokolwiek z tych zobowiązań. Nie wskazała jednocześnie, który dług spłaca. W jaki sposób rozliczyć tego rodzaju wpłatę?
Z pytania wynika, że znajoma (dłużnik) ma wobec Czytelnika (wierzyciela) kilka zobowiązań pieniężnych, które są już wymagalne. Jeśli dłużnik dokonuje w takiej sytuacji spłaty długu, może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu (który został przez dłużnika wskazany), wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne (np. odsetki) oraz na zalegające świadczenia główne.
W pytaniu wskazano, że znajoma nie określiła, którego ze zobowiązań dotyczy przelew. W myśl przepisów, jeżeli dłużnik nie wskazał, który z kilku długów chce zaspokoić, a przyjął pokwitowanie, w którym wierzyciel zaliczył otrzymane świadczenie na poczet jednego z tych długów, dłużnik nie może już żądać zaliczenia na poczet innego długu. Tak wynika z art. 451 § 2 Kodeksu cywilnego. Dłużnik lub ten, kto za niego płaci, powinien uzewnętrznić swoją wolę przy spełnianiu świadczenia. Może jednak dokonać tego później, ale tylko dopóty, dopóki nie przyjmie bezwarunkowo pokwitowania, w którym wierzyciel zaliczył świadczenie na określony dług. Nieskorzystanie przez dłużnika z uprawnienia w przedmiocie wskazania, który dług reguluje we wskazanym momencie stwarza wierzycielowi możliwość swobodnego zadecydowania, na poczet którego długu zalicza wpłatę - koniecznie jednak w formie pokwitowania, o którym mowa w art. 462 K.c. Natomiast w przypadku braku oświadczenia dłużnika lub wierzyciela w przedmiotowej sprawie, spełnione świadczenie zalicza się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych - na poczet najdawniej wymagalnego.
Warto dodać, że norma wynikająca z art. 451 § 1 K.c. (i zawarte w niej reguły interpretacyjne) ma jedynie dyspozytywny charakter, a zatem o istnieniu lub braku wynikającego z niej uprawnienia konkretnego dłużnika i wierzyciela przesądza treść i zakres wyłączeń i uzgodnień poczynionych przez strony w konkretnej umowie (por. wyrok SA w Poznaniu z dnia 17 czerwca 2021 r., sygn. akt I AGa 183/20).
www.UmowyCywilnoprawne.pl - Umowa pożyczki:
| Chcesz wiedzieć więcej, skorzystaj z Portalu Podatkowo-Księgowego www.gofin.pl | ||
| www.KodeksCywilny.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
DRUKI
Darmowe druki aktywne
WSKAŹNIKI
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
| ||||||||||||
|
||||||||||||