umowy cywilnoprawne, umowa cywilna, umowa zlecenie, umowa o dzieło, umowa sprzedaży, umowa najmu
lupa
A A A

Gazeta Podatkowa nr 12 (1366) z dnia 9.02.2017

Udzielanie pożyczek w świetle VAT

W praktyce niejednokrotnie zdarza się, że przedsiębiorcy udzielają sporadycznie (jednorazowo) pożyczek innym przedsiębiorcom czy też osobom fizycznym, aczkolwiek nie jest to przedmiotem prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Powstaje wówczas wątpliwość, czy czynności te podlegają opodatkowaniu na gruncie przepisów o VAT.

Przedmiot opodatkowania

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług należy rozumieć każde świadczenie, które nie stanowi dostawy. Przy czym, aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Stanowi o tym art. 720 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.).

Udzielanie pożyczek przez podatnika VAT spełnia przesłanki uznania takich czynności za podlegające opodatkowaniu VAT niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, a także statusu nabywcy. Mamy bowiem do czynienia ze świadczeniem na rzecz innego podmiotu polegającym na udostępnieniu (w zamian za wynagrodzenie, które przyjmuje najczęściej postać odsetek lub prowizji) kapitału na wskazany w umowie okres, a tego rodzaju działalność mieści się w definicji działalności gospodarczej zawartej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Opodatkowanie pożyczki

Czynność polegająca na udzieleniu oprocentowanej pożyczki pieniężnej stanowi odpłatne świadczenie usług i wszelkie opłaty (m.in. odsetki) związane z zawartą umową pożyczki podlegają opodatkowaniu VAT.

Należy jednocześnie mieć na uwadze, że na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT usługi udzielania pożyczek pieniężnych zwolnione są od podatku VAT.

W przypadku usług polegających na udzielaniu pożyczek, podstawę opodatkowania w myśl art. 29a ust. 1 ustawy o VAT stanowi zapłata, którą świadczący usługę otrzymał lub ma otrzymać od usługobiorcy lub osoby trzeciej, czyli inaczej mówiąc, odsetki od udzielonej pożyczki oraz inne należności (np. prowizje) uiszczane przez pożyczkobiorcę w związku z zawarciem umowy pożyczki i korzystaniem z cudzego kapitału. Natomiast kwota udzielonej pożyczki (tj. kapitał) nie stanowi zapłaty w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, a więc nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jeżeli chodzi o moment powstania obowiązku podatkowego, to kwestię tę reguluje art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e) ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika, że przy świadczeniu usług zwolnionych z podatku VAT, w tym m.in. udzielania pożyczek, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu ich świadczenia. Dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego istotny jest zatem dla podatnika moment otrzymania odsetek lub prowizji. W przypadku gdy zostanie zapłacona tylko część odsetek (prowizji), obowiązek podatkowy powstanie tylko w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Pożyczka a faktura

Podatnik udzielający pożyczki nie ma bezwzględnego obowiązku wystawienia faktury. Jak stanowi bowiem art. 106b ust. 2 ustawy o VAT, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku m.in. na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT. Obowiązek wystawienia faktury powstanie jednak wówczas, gdy zażąda tego nabywca usługi w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.


Przykłady faktur dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Podatek VAT.


Należy wskazać, że pożyczkodawca może także dobrowolnie wystawić fakturę dokumentującą udzieloną pożyczkę, nie czekając na żądanie pożyczkobiorcy.

Jeżeli faktura jest wystawiana na żądanie nabywcy usługi, to zastosowanie ma art. 106i ust. 6 ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika, że w przypadku gdy z żądaniem takim nabywca wystąpi do końca miesiąca, w którym nastąpiła sprzedaż lub otrzymano całość lub część zapłaty, fakturę należy wystawić do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce sprzedaż (otrzymanie całości lub części zapłaty). Natomiast gdy żądanie zostanie zgłoszone po upływie miesiąca, w którym miała miejsce sprzedaż (otrzymano zaliczkę), to wówczas fakturę należy wystawić nie później niż do 15. dnia od dnia zgłoszenia żądania.

Jeżeli usługodawca dobrowolnie wystawia fakturę, to należy stosować ogólną zasadę wynikającą z art. 106i ust. 1 ustawy o VAT, tj. faktura powinna być wystawiona nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano usługę. Przy czym jak wynika z art. 106i ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT, faktura nie może być wystawiona wcześniej niż 30. dnia przed wykonaniem usługi.

"(...) Udzielanie (...) pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia. (...)"

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 5 stycznia 2017 r., nr 2461-IBPP2.4512.901.2016.1.JJ

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2016 poz. 710 ze zm.)

www.UmowyCywilnoprawne.pl - Umowa pożyczki:

 Chcesz wiedzieć więcej, skorzystaj z Portalu Podatkowo-Księgowego www.gofin.pl
www.KodeksCywilny.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
6
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Kodeks Cywilny - zbiór przepisów prawnych z zakresu prawa cywilnego
Spółki - powstawanie, łączenie, przekształcanie, podział i likwidacja
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.