Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 18 (881) z dnia 20.06.2015
Praca sezonowa na zleceniu wykonywana przez uczniów i studentów
Ubezpieczenia ze zlecenia
Zasadniczo wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia stanowi dla zleceniobiorcy tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (tj. emerytalnego, rentowych i wypadkowego) oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Dobrowolny charakter ma dla takiej osoby jedynie ubezpieczenie chorobowe (przystąpienie do niego możliwe jest wyłącznie na jej wniosek). Obowiązek wymienionych ubezpieczeń powstaje dla zleceniobiorcy od dnia oznaczonego w umowie zlecenia jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania i trwa do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Zgłoszenia takiej osoby do ubezpieczeń dokonuje się w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeniowego. Właściwym do tego celu drukiem jest ZUS ZUA lub ZUS ZZA (gdy zleceniobiorca podlega ze zlecenia tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu). Zgłasza się go do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 X X.
Składki ZUS za zleceniobiorców wynagradzanych w sposób kwotowy, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie, zleceniodawca nalicza od przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o PDOF, uzyskiwanego z umowy zlecenia. Następnie wyliczone składki za zleceniobiorcę wykazuje się odpowiednio w drukach:
- ZUS RCA - gdy umowa zlecenia stanowi dla niego tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS,
- ZUS RZA - jeśli powoduje ona dla takiej osoby tytuł wyłącznie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.
Wymienione wzory druków ZUS dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl w dziale Składki ZUS |
Umowa zlecenia bez ubezpieczeń w ZUS
Powyższe wyjaśnienia w zakresie objęcia ubezpieczeniami osób wykonujących umowy zlecenia nie dotyczą wszystkich zleceniobiorców. Dla niektórych z nich praca na ich podstawie w ogóle nie powoduje obowiązku ubezpieczeń w ZUS. Chodzi tu o uczniów i studentów w określonym wieku. Najczęściej w okresie wakacji właśnie z takimi osobami zawierane są umowy zlecenia.
Ubezpieczeniom społecznym w ZUS nie podlegają bowiem zleceniobiorcy będący uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat. Wynika to z art. 6 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.). Takich osób z tytułu zawartej umowy zlecenia nie zgłasza się do ubezpieczeń w ZUS oraz nie opłaca się za nich składek ubezpieczeniowych. Co ważne, umowa zlecenia zawarta z takimi zleceniobiorcami nie stanowi też dla nich tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Nie mogą oni też wnioskować o dobrowolne ubezpieczenia emerytalno-rentowe.
Status ucznia
Dla celów ubezpieczeń społecznych, uczniem do 31 sierpnia każdego roku jest osoba, która:
- kontynuuje naukę w tej samej szkole,
- ukończyła szkołę i rozpoczyna naukę w szkole, w której rok szkolny rozpoczyna się 1 września,
- ukończyła szkołę i nie kontynuuje nauki.
Jeżeli natomiast osoba posiadająca status ucznia przedstawi zaświadczenie o przyjęciu na studia wyższe, wówczas dla celów ubezpieczeniowych uznaje się ją za ucznia do 30 września danego roku. Wskazane wyżej terminy należy również stosować w odniesieniu do uczniów szkół policealnych o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku, w których uczniowie kończą naukę np. w styczniu.
Status studenta
Inaczej jest w przypadku studentów. Za osoby takie - według ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.) - uważa się osoby kształcące się na studiach wyższych. Z kolei za studia wyższe uważa się studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie, prowadzone przez uczelnię uprawnioną do ich prowadzenia (art. 2 ust. 1 pkt 5 tej ustawy), patrz: ramka niżej.
Osoba przyjęta na studia nabywa prawa studenta od dnia immatrykulacji (aktu przyjęcia w poczet studentów uczelni) i złożenia ślubowania, którego treść określa statut uczelni do dnia ukończenia studiów lub daty skreślenia z listy studentów. Jeżeli data formalnej immatrykulacji jest późniejsza niż dzień 1 października danego roku kalendarzowego, wówczas zwolnienie z obowiązku ubezpieczeń obejmuje także okres między 1 października a dniem immatrykulacji.
Za dzień ukończenia studiów uważa się datę:
- złożenia przez studenta egzaminu dyplomowego,
- złożenia przez studenta ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu - w przypadku kierunków lekarskich, lekarsko-dentystycznych i weterynarii,
- zaliczenia przez studenta ostatniej przewidzianej w planach studiów praktyki - w przypadku kierunku farmacja.
Zwracamy jednocześnie uwagę, że dla celów ubezpieczeniowych nie są studentami uczestnicy studiów doktoranckich i podyplomowych. Studia doktoranckie, na które przyjmowani są kandydaci posiadający tytuł magistra albo tytuł równorzędny, umożliwiające uzyskanie zaawansowanej wiedzy w określonej dziedzinie lub dyscyplinie nauki, przygotowujące do samodzielnej działalności badawczej i twórczej oraz uzyskania stopnia naukowego doktora są - w myśl przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym - studiami trzeciego stopnia. Natomiast studia podyplomowe są inną niż studia wyższe i studia doktoranckie formą kształcenia, przeznaczoną dla osób legitymujących się dyplomem ukończenia studiów wyższych.
Ponadto, zgodnie z art. 167 ust. 2a ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym - osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia, zachowuje prawa studenta do dnia 31 października roku, w którym ukończyła te studia. Jak wyjaśnia ZUS, użyte w tym przepisie sformułowanie "zachowuje prawa studenta" nie jest tożsame z posiadaniem statusu studenta w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 18k tej ustawy. Oznacza to, że nie zmieniły się zasady ustalania obowiązku ubezpieczeń społecznych tych osób.
Przez studia pierwszego stopnia rozumie się studia licencjackie lub inżynierskie, umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności w określonym zakresie kształcenia, przygotowujące do pracy w określonym zawodzie, kończące się uzyskaniem tytułu licencjata albo inżyniera.
Natomiast przez studia drugiego stopnia rozumie się studia magisterskie, umożliwiające uzyskanie specjalistycznej wiedzy w określonym zakresie kształcenia, jak również przygotowujące do twórczej pracy w określonym zawodzie, kończące się uzyskaniem tytułu magistra albo tytułu równorzędnego. Z kolei przez jednolite studia magisterskie rozumie się studia magisterskie, na które przyjmowani są kandydaci posiadający świadectwo dojrzałości, umożliwiające uzyskanie specjalistycznej wiedzy w określonym zakresie kształcenia, jak również przygotowujące do twórczej pracy zawodowej, kończące się uzyskaniem tytułu magistra albo tytułu równorzędnego; ich ukończenie umożliwia ubieganie się o przyjęcie na studia trzeciego stopnia. |
UWAGA! Przy ustalaniu obowiązku ubezpieczeń społecznych studenta wykonującego umowę zlecenia nie ma znaczenia jego obywatelstwo ani kraj odbywania przez niego studiów.
Należy pamiętać, iż z tytułu zawarcia umowy zlecenia z własnym pracodawcą (wykonywanej na rzecz własnego pracodawcy) za studenta lub ucznia w wieku do 26 lat należy opłacać wszystkie składki ubezpieczeniowe do ZUS. W takim przypadku umowa zlecenia w zakresie ubezpieczeń jest traktowana jak umowa o pracę, zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Z przepisu tego wynika bowiem, iż za pracownika uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Umowa o dzieło
Wykonywanie samodzielnej umowy o dzieło przez studenta lub ucznia w trakcie wakacji nie powoduje dla niego tytułu do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS. Zgodnie z zasadą, samodzielna umowa o dzieło nie stanowi tytułu do żadnych ubezpieczeń w ZUS. Na brak tytułu do ubezpieczeń w takim przypadku bez wpływu pozostaje wiek ucznia lub studenta.
www.UmowyCywilnoprawne.pl - Umowa o dzieło i umowa zlecenia:
Chcesz wiedzieć więcej, skorzystaj z Portalu Podatkowo-Księgowego www.gofin.pl | ||
www.KodeksCywilny.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
05.12.2024 (czwartek)
09.12.2024 (poniedziałek)
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
DRUKI
Darmowe druki aktywne
WSKAŹNIKI
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
|