Wystawienie rachunku do umowy o dzieło

Na podstawie zawieranych z nami umów o dzieło autorzy tekstów tworzą zamówione przez nas materiały. Na potrzeby dokonywanych rozliczeń wystawiamy następnie rachunki w oparciu o zawarte umowy. Do tej pory na wystawianych przez nas rachunkach nie wymagaliśmy podpisu autora. Czy takie działanie jest poprawne?

W sytuacji gdy przedmiotem umowy jest tworzenie utworów (tekstów) na określonych w umowie zasadach, stosunek prawny zawiera element twórczy, a umowa o dzieło jest właściwym rodzajem kontraktu pomiędzy stronami. Zawarte w Kodeksie cywilnym przepisy dotyczące umowy o dzieło nie określają wyczerpująco tego stosunku prawnego, a strony zawierając umowę mają możliwość dostosowania jej do własnych potrzeb poprzez zamieszczenie w niej potrzebnych im zapisów.

Dopuszczalną granicę, do której strony mogą określać wzajemne prawa i obowiązki, określa art. 353¹ Kodeksu cywilnego regulujący zasadę swobody umów. Zgodnie z tym przepisem strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Nie ma zatem żadnych przeciwwskazań, aby strony już na etapie zawierania umowy określiły sposób wystawiania rachunku i rozliczenia z tytułu jej wykonania.

W przypadku gdy umowa nie zawiera postanowień dotyczących wystawienia rachunku i dokumentowania należnego wynagrodzenia, należy przyjąć, że metoda określona przez Czytelników jest dopuszczalna. O ile bowiem obowiązkiem zamawiającego jest zapłata wynagrodzenia za wykonane dzieło, to regulacje ustawowe nie precyzują konieczności wystawiania przez strony rachunku. Dokument taki może być jednak wystawiany na potrzeby księgowe, nie ma zatem przeszkód, aby był on wystawiany przez zamawiającego, a do wypłaty wynagrodzenia nie wymaga podpisu wykonawcy dzieła. Istotne jest przy tym, aby z treści rachunku wynikała wysokość wynagrodzenia ustalona przez strony w umowie.

Co ważne, w przypadku umowy o dzieło strony mogą uregulować moment, w którym przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie za wykonanie dzieła. Jeżeli natomiast jest ono wykonywane częściami, a umowa nie określa terminów jego zapłaty, zastosowanie znajdzie art. 642 § 2 K.c. Zgodnie z jego treścią, jeśli dzieło ma być oddawane częściami, a wynagrodzenie zostało obliczone za każdą część z osobna, wynagrodzenie należy się z chwilą spełnienia każdego ze świadczeń częściowych.

Nie ma więc przeciwwskazań, aby Czytelnicy wystawiali rachunki do poszczególnych etapów wykonanego dzieła.

"Z punktu widzenia art. 627 k.c. kwestie podatkowe i księgowe nie mają znaczenia. Po wykonaniu dzieła, należy się wynagrodzenie".

Wyrok SA w Katowicach z dnia 18 maja 2016 r., sygn. akt V ACa 781/15