Realizacja umowy zlecenia w praktyce

1) Zatrudniamy dozorcę na podstawie umowy zlecenia. Podczas dyżuru tej osoby zginął laptop znajdujący się w dyżurce dozorcy. Czy możemy obciążyć zleceniobiorcę równowartością mienia, jeśli w umowie brak jest zapisu o odpowiedzialności materialnej?

Nieuregulowanie kwestii odpowiedzialności zleceniobiorcy za powierzone mienie w treści umowy nie czyni go odpowiedzialnym za to mienie. Pracodawca może dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych, w zależności od okoliczności za niewykonanie zobowiązania (art. 471 K.c.) lub z czynu niedozwolonego (art. 415 K.c.).

Pracownicza odpowiedzialność materialna dotyczy, jak wskazuje jej nazwa, tylko pracowników, czyli osób zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, a nie zleceniobiorców. Osoby świadczące pracę w oparciu o umowy cywilnoprawne odpowiadają za szkodę na podstawie prawa cywilnego. Należy zauważyć, że zlecenie, podobnie jak umowa o pracę, jest umową starannego działania, a nie umową rezultatu. Powinnością zleceniobiorcy jest dążenie do wykonania powierzonych mu zadań z należytą starannością, ogólnie wymaganą w stosunkach danego rodzaju (art. 355 K.c.).

Zleceniobiorca poniesie odpowiedzialność za szkodę, jeśli między szkodą (czyli uszczerbkiem majątkowym), a nienależytym wykonaniem zobowiązania istnieje związek przyczynowy. Ponadto jeżeli szkoda jest następstwem okoliczności, za które zleceniobiorca ponosi odpowiedzialność. Wszystkie wymienione elementy składające się na odpowiedzialność z art. 471 K.c. musi udowodnić zleceniodawca. Przy umowie starannego działania jaką jest zlecenie należy udowodnić brak należytej staranności przy wykonywaniu zobowiązania. Z kolei zleceniobiorca może bronić się dowodząc, że nienależyte wykonanie zobowiązania nastąpiło z przyczyn, za które nie ponosi on odpowiedzialności.

Powinnością dozorcy zatrudnionego na umowę zlecenia jest obchód dozorowanego terenu wykonywany co 2 godziny. W dyżurce mieszczącej się w budynku firmy znajduje się laptop, na którym wyświetlany jest obraz z monitoringu. Wychodząc na obchód dozorca nie zamknął dyżurki na klucz ani też drzwi do budynku, co zgodnie z ustaleniem powinien był uczynić. Po powrocie stwierdził brak urządzenia wartego około 500 zł. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego uznającego nienależyte wykonanie zobowiązania obciążono zleceniobiorcę kosztami laptopa.

2) Strony zawarły umowę zlecenia na okres od 1 lutego do 19 kwietnia br. ze stałym wynagrodzeniem miesięcznym. Jak należy obliczyć wynagrodzenie za niepełny miesiąc umowy?

Przedmiotem umowy zlecenia jest wykonanie lub wykonywanie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej (art. 734 K.c.) lub faktycznej (art. 750 K.c.) dla dającego zlecenie.

Istotny jest fakt, że w przeciwieństwie do umów o pracę nie występuje tu podporządkowanie zleceniobiorcy poleceniom zleceniodawcy co do czasu i miejsca wykonywania powierzonych czynności. Oznacza to, iż zleceniobiorca decyduje, kiedy wykona powierzone zadanie (w ramach terminu określonego w umowie). Dla umowy cywilnoprawnej charakterystyczne jest, że zatrudnionego na jej podstawie nie dotyczą żadne ograniczenia w zakresie norm czasu pracy, godzin nadliczbowych, czy też liczby dni pracy.

Wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia jest zwykle wypłacane po wykonaniu zadania, chociaż przy umowach zawieranych na dłuższy okres strony mogą ustalić, że będzie wypłacane co miesiąc lub z inną częstotliwością (art. 735 i 744 K.c.). Po wykonaniu zlecenia wynagrodzenie przysługuje w pełnej wysokości, nawet jeśli w okresie realizacji umowy zleceniobiorca przez część miesiąca był na zwolnieniu lekarskim. Wynagrodzenie można obniżyć tylko wówczas, gdy zlecenie nie zostało w pełni wykonane. Jeśli zlecenie nie zostanie wykonane w całości, możliwe jest pomniejszenie wynagrodzenia, ale nie o dni tylko o część niewykonanego zadania. Kwestia ta powinna być uregulowana w umowie.

Firma podpisała umowę zlecenia z osobą fizyczną na wprowadzanie danych z deklaracji składanych przez klientów biura do odpowiedniego systemu komputerowego. Umowę zawarto na okres od 1 lutego do 19 kwietnia br., za wynagrodzeniem wynoszącym 2.300 zł miesięcznie. Liczba wprowadzanych deklaracji została ustalona na minimum 120 w ciągu miesiąca, co zleceniobiorca realizował. W kwietniu jednak ze względu na krótszy okres pracy zadanie wykonał w 78% i otrzymał odpowiednio do wykonanych zadań wynagrodzenie w kwocie 1.794 zł (2.300 zł x 78%).