Odstąpienie od umowy sprzedaży

Kilka miesięcy temu sprzedałem motocykl. Po jakimś czasie odezwał się kupujący z informacją, że motor ma istotne wady i chce odstąpić od umowy. Ostatecznie zgodziłem się i postanowiłem zwrócić cenę zakupu. Zastanawiam się jednak, jak teraz rozwiązać temat rejestracji motoru z powrotem na mnie (wcześniej kupujący przerejestrował go w miejscowym urzędzie na siebie). Czy powinniśmy ponownie zawrzeć umowę sprzedaży, czy może jakiś aneks do pierwszej umowy?

Oświadczenie o odstąpieniu od umowy sprzedaży na podstawie art. 560 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.) prowadzi do zniweczenia skutków zawartej umowy sprzedaży i powoduje przejście własności sprzedanej rzeczy z powrotem na zbywcę. Oświadczenie to jest zatem podstawą do zgłoszenia zbycia lub nabycia pojazdu na podstawie Prawa o ruchu drogowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1047 ze zm.).

Zgodnie z art. 560 § 1 K.c., jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.

O skutkach odstąpienia od umowy przez kupującego na podstawie ww. przepisu wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 lutego 2003 r., sygn. akt III CZP 80/02, w której wyraźnie przyjął, że odstąpienie od umowy sprzedaży rzeczy ruchomej z powodu jej wady powoduje przejście własności tej rzeczy z powrotem na zbywcę. Oznacza to przyjęcie koncepcji powrotu własności rzeczy sprzedanej z mocy samego prawa, bez wymogu jej przeniesienia osobną czynnością prawną, ze wszystkimi konsekwencjami dotyczącymi możliwości realizacji przez sprzedawcę roszczeń służących ochronie własności.

Powyższe oznacza, że wraz ze skutecznym złożeniem oświadczenia o odstąpieniu umowa sprzedaży staje się jakby "niebyła", a strony są zobowiązane zwrócić to, co wcześniej nawzajem sobie świadczyły. Skoro odstąpienie od umowy sprzedaży powoduje powrót własności rzeczy do zbywcy, nie ma potrzeby zawierania jakichkolwiek dodatkowych umów czy aneksów. W przypadku gdy sytuacja taka dotyczy samochodu czy innego pojazdu, z nabyciem którego przepisy wiążą obowiązek zgłoszenia jego nabycia lub zbycia (czyli potocznie rejestracji), dokumentem wystarczającym do dokonania tej czynności jest pisemne oświadczenie kupującego o odstąpieniu od umowy sprzedaży. Należy przy tym pamiętać o obowiązującym terminie takiego zgłoszenia, który zgodnie z art. 78 ust. 2 pkt 1 Prawa o ruchu drogowym, wynosi 30 dni.