Gazeta Podatkowa nr 15 (2203) z dnia 20.02.2025
Obowiązki spoczywające na obdarowanym
Babcia chce przekazać mi na własność kawalerkę. Zaproponowała podpisanie umowy darowizny. Czy po zawarciu takiej umowy obdarowany może być zobowiązany względem darczyńcy do jakichś świadczeń?
TAK. Nie zmienia to jednak faktu, że umowa darowizny ma charakter jednostronnie zobowiązujący.
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Pomimo tego, że darowizna ma charakter nieodpłatny, można obciążyć obdarowanego pewnymi obowiązkami. Darczyńca może nałożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie). Przykładowo darczyńca może polecić obdarowanemu, aby ten podjął naukę na studiach. Reguluje to art. 893 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). Należy jednak pamiętać, że polecenie kreuje tzw. zobowiązanie naturalne. W konsekwencji ani darczyńca, ani uprawniony (beneficjariusz), czyli osoba mająca otrzymać świadczenie w wyniku polecenia, nie może dochodzić wykonania polecenia przed sądem. Istota polecenia polega bowiem na tym, że nikt nie staje się wierzycielem czy dłużnikiem, a więc i sam przedmiot polecenia (świadczenie) nie staje się wierzytelnością (czy też długiem) - por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 lutego 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 764/18.
Nawet jeśli w umowie nie nałożono na obdarowanego obowiązku określonego działania (zaniechania) w ramach polecenia, pewne obowiązki mogą ciążyć na nim z mocy samego prawa. W myśl przepisów, jeżeli po wykonaniu darowizny darczyńca popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia, dostarczać darczyńcy środków, których mu brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Relacje te są określane jako obowiązek alimentacyjny, który powstaje wtedy, gdy darczyńca popadł w niedostatek, zaś zakres świadczeń, do których zobowiązany jest obdarowany, wyznacza z jednej strony niedostatek darczyńcy, a z drugiej istniejące jeszcze wzbogacenie obdarowanego. Obdarowany może jednak zwolnić się od wykonania omawianego obowiązku, zwracając darczyńcy wartość wzbogacenia - jest to tzw. upoważnienie przemienne. Wymaga podkreślenia, że skorzystanie przez obdarowanego z upoważnienia przemiennego jest jego uprawnieniem, zatem darczyńca nie ma prawa żądać, aby obdarowany z tego prawa skorzystał i zwrócił mu w opisanej sytuacji przedmiot darowizny.
www.UmowyCywilnoprawne.pl - Umowa darowizny:
| Chcesz wiedzieć więcej, skorzystaj z Portalu Podatkowo-Księgowego www.gofin.pl | ||
| www.KodeksCywilny.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
DRUKI
Darmowe druki aktywne
WSKAŹNIKI
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
| ||||||||||||
|
||||||||||||