Problem z terminowością spłaty rat leasingowych

Nasza spółka w związku z zakupem maszyny produkcyjnej zawarła umowę leasingu. W wyniku opóźnień w płatnościach mamy problemy z terminową spłatą rat leasingowych. Skontaktowaliśmy się telefonicznie z przedstawicielem leasingodawcy, który poinformował nas, że nawet kilkudniowe opóźnienie w zapłacie może spowodować wypowiedzenie umowy leasingu i odebranie maszyny. Czy ma rację? Jak przebiega procedura wypowiedzenia leasingu?

Chociaż źródłem obowiązków spółki jest przede wszystkim umowa leasingu, i to w niej należy w pierwszej kolejności poszukiwać postanowień regulujących sposób wykonania umowy, to spółka korzysta z ochrony ustawowej. Wypowiedzenie umowy leasingu z powodu opóźnienia w zapłacie raty leasingowej musi być bowiem poprzedzone wyznaczeniem przez finansującego (leasingodawcę) dodatkowego terminu. Co bardzo ważne, postanowienia umowne mniej korzystne dla korzystającego są nieważne. Wynika to z art. 709¹³ § 2 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). Zgodnie z jego treścią, jeżeli korzystający dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty, finansujący powinien wyznaczyć mu na piśmie odpowiedni termin dodatkowy do zapłacenia zaległości z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia. Z powyższego wynika, że w przypadku, gdy spółka nie uiściła w terminie raty leasingowej, finansujący powinien skierować do niej pismo, wyznaczając dodatkowy, odpowiedni termin na zapłatę, informując, że w przypadku jego upływu wypowie leasing ze skutkiem natychmiastowym. Choć sformułowanie "odpowiedni termin" jest mało precyzyjne, to jego długość powinna być dostosowana do realiów konkretnej umowy i umożliwiać leasingobiorcy zapłatę. Dopełnienie tych obowiązków przez finansującego i brak zapłaty w wyznaczonym przez niego odpowiednim terminie uzasadnia wypowiedzenie umowy ze skutkiem natychmiastowym (chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia). Jeżeli jednak spółka płaci z opóźnieniem, ale przed upływem terminu bądź przed otrzymaniem pisma finansującego, nie jest on uprawniony do wypowiedzenia leasingu.

Dodatkowo fakt, iż z treści art. 709¹³ § 2 K.c. wynika, że postanowienia mniej korzystne dla korzystającego są nieważne oznacza, iż korzystający nie ma możliwości obejścia tych przepisów poprzez powołanie się na umowę, czy ogólne warunki umowy sprzeczne z przepisami ustawy. Wypowiedzenie umowy leasingu z pominięciem obowiązku dodatkowego wezwania wraz z wyznaczeniem odpowiedniego terminu będzie zatem nieskuteczne.

"Powstanie prawa wypowiedzenia umowy leasingu uzależnione jest od bezskutecznego upływu odpowiedniego dodatkowego terminu wyznaczonego na piśmie. Zapłata zaległości, jednakże po upływie takiego terminu, w zasadzie nie stanowi przeszkody w wykonaniu prawa wypowiedzenia umowy przez finansującego".

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 24 stycznia 2014 r., sygn. akt VI ACa 465/13