Skutki rezygnacji z kontynuowania leasingu

Przedsiębiorca korzysta od roku z leasingu samochodu osobowego. Z uwagi na utratę kluczowego klienta powstała zaległość w opłacaniu rat leasingowych. Leasingobiorca nie będzie w stanie kontynuować leasingu i chciałby zwrócić pojazd po wypowiedzeniu umowy przez leasingodawcę. Jakie mogą być następstwa wcześniejszego zakończenia umowy leasingu?

Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony. W zamian korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Umowa leasingu należy do zobowiązań terminowych. Umowy takie zawierane są najczęściej na czas oznaczony od 24 do 60 miesięcy. Kontrakt taki powinien normalnie wygasać dopiero z nadejściem terminu końcowego. W konsekwencji terminowego charakteru zobowiązania leasingobiorca (korzystający) w zasadzie nie może wcześniej wypowiedzieć umowy leasingu, jednakże brak płatności rat leasingowych spowoduje prędzej czy później wypowiedzenie kontraktu przez leasingodawcę. Wcześniej jednak korzystający powinien otrzymać na piśmie wezwanie do zapłaty wraz z zagrożeniem wypowiedzenia umowy.

W razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność (a więc np. w razie zwłoki z zapłatą rat leasingowych), finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu. Stanowi o tym art. 709¹⁵ Kodeksu cywilnego.

Leasingodawca (finansujący) może wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym m.in. w przypadku zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty wynagrodzenia.

Do korzyści podlegających odliczeniu zalicza się także korzyści uzyskane z nowej umowy leasingu obejmującej ten sam przedmiot, np. konkretny samochód oddany w leasing innemu przedsiębiorcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 2010 r., sygn. akt V CSK 7/2010). Zwrotowi podlega również VAT od części rat leasingowych, zapłaconych pomimo wygaśnięcia umowy. Ponadto finansujący powinien odliczyć odsetki, wartość przedmiotu leasingu oraz korzyści uzyskane wskutek rozwiązania umowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2010 r., sygn. akt I CSK 641/2009).

Leasingobiorca musi zwrócić finansującemu przedmiot leasingu. Właścicielem finansowanej rzeczy (tu: samochodu osobowego) przez cały czas trwania umowy leasingu pozostaje leasingodawca.