Ułatwienia w zawieraniu umowy leasingu

Pakiet deregulacyjny prawa gospodarczego i administracyjnego wszedł w życie 13 lipca 2025 r. i objął swym działaniem 30 ustaw. Zawarte w nim rozwiązania mają na celu uproszczenie rozpoczynania działalności gospodarczej, a także jej rozwoju. Na jego mocy pozornie niewielkiej zmianie uległy również przepisy regulujące umowę leasingu. Z uwagi jednak na fakt, iż jest to jeden z częściej wykorzystywanych instrumentów finansujących inwestycje polskich przedsiębiorców, jest to zmiana istotna, która znacznie ułatwi proces zawierania tego typu umów.

Istota kontraktu

Umowa leasingu została unormowana w art. 709¹ i nast. Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2025 r. poz. 1071). Na jej mocy finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Co istotne, umowy w tym przedmiocie nie mogą zostać zawarte na czas nieokreślony.

Do podstawowych obowiązków korzystającego, obok terminowego regulowania wynagrodzenia na rzecz finansującego, należy utrzymywanie przedmiotu leasingu w należytym stanie, w tym dokonywanie jego konserwacji i niezbędnych napraw, a także ponoszenie ciężarów związanych z własnością lub posiadaniem rzeczy.

Najistotniejszą zaletą tego instrumentu jest możliwość nabycia przez przedsiębiorcę niezbędnych do prowadzenia działalności nowoczesnych narzędzi o znacznej wartości, mimo braku własnych środków finansowych. Nierzadko koszt leasingu jest niższy niż kredytu.

Obowiązki finansującego

Obowiązkiem finansującego jest wydanie korzystającemu rzeczy w takim stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili wydania finansującemu przez zbywcę. Nie odpowiada on wobec korzystającego za przydatność rzeczy do umówionego użytku ani też za jej wady, chyba że wady te powstały na skutek okoliczności, za które finansujący ponosi odpowiedzialność. Postanowienia umowne mniej korzystne dla korzystającego są nieważne.

Uprawnienia z tytułu wad rzeczy przysługujące finansującemu względem zbywcy, z wyjątkiem uprawnienia do odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą, przechodzą na korzystającego z chwilą zawarcia umowy między finansującym a zbywcą. W przypadku zatem stwierdzenia, że przedmiot leasingu ma wadę, korzystający jest uprawniony do wykonywania praw z tytułu rękojmi względem sprzedawcy. Korzystający może złożyć sprzedawcy oświadczenie o obniżeniu ceny, żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady. Wykonanie przez korzystającego wskazanych uprawnień, co do zasady, nie wpływa na jego obowiązki wynikające z umowy leasingu.

Korzystający nie jest uprawniony do odstąpienia od umowy. W tym zakresie może żądać odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, o ile w konkretnych okolicznościach sprawy finansującemu takie uprawnienie przysługuje zgodnie z obowiązującymi przepisami lub wynika ono z treści umowy zawartej ze zbywcą. Finansujący nie jest uprawniony do odstąpienia od umowy ze zbywcą z uwagi na wadę rzeczy bez zgłoszenia żądania w tym zakresie przez samego korzystającego.

W razie odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, umowa leasingu wygasa. Finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie, a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz umowy ze zbywcą.

Przed nowelizacją

Do czasu wejścia w życie pierwszego pakietu deregulacyjnego umowa leasingu musiała być zawarta na piśmie. Niedochowanie formy pisemnej skutkowało nieważnością umowy.

Do zawarcia umowy w formie pisemnej konieczna jest wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany. Równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej jest oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej. Celem zachowania formy elektronicznej niezbędne jest opatrzenie oświadczenia woli kwalifikowanym podpisem elektronicznym w rozumieniu art. 3 pkt 12 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE.

Zgodnie z zawartą tam definicją musi to być podpis elektroniczny składany za pomocą kwalifikowanego urządzenia do składania podpisu elektronicznego i który opiera się na kwalifikowanym certyfikacie podpisu elektronicznego.

Umowa podpisana za pośrednictwem platformy ePUAP nie ma formy pisemnej.

Forma elektroniczna nie zostanie zachowana w przypadku posłużenia się innym niż kwalifikowany podpisem elektronicznym. Niewystarczające będzie zatem opatrzenie oświadczenia podpisem zaufanym będącym podpisem elektronicznym, którego autentyczność i integralność są zapewniane przy użyciu pieczęci elektronicznej ministra właściwego do spraw informatyzacji. Posłużenie się podpisem zaufanym pozwala na uzyskanie formy dokumentowej, a więc takiej samej jak w przypadku wymiany oświadczeń woli w drodze wiadomości e-mail czy SMS.

Leasing bez podpisu

Celem usprawnienia procesu zawierania umów leasingu oraz łatwiejszego uzyskania przez przedsiębiorców finansowania w tej formie, nowelizacja wprowadzona na mocy pakietu deregulacyjnego złagodziła wymogi formalne i umożliwiła zawieranie umów leasingu w formie dokumentowej. Uzyskanie finansowania jest możliwe np. po uzupełnieniu odpowiedniego formularza na stronie internetowej leasingodawcy.