Przejęcie składników majątku w wyniku cesji umowy leasingu

Spółka z o.o. prowadząca działalność w zakresie usług transportu drogowego pod koniec roku zamierza przejąć w drodze cesji - od firmy likwidującej działalność gospodarczą - umowę leasingu operacyjnego środków transportowych (ciągniki siodłowe i specjalistyczne naczepy). Czy wynikające z niej opłaty leasingowe będzie miała prawo rozliczać w kosztach uzyskania przychodów na tych samych zasadach co podmiot będący dotychczas leasingobiorcą?

Odpowiedź na pytanie Czytelnika uzależniona jest od daty zawarcia umowy leasingu przez podmiot będący pierwotnie leasingobiorcą i od tego, jakie jeszcze warunki, oprócz zmiany stron umowy, ulegną modyfikacji w wyniku dokonania jej cesji.

W praktyce gospodarczej występują przypadki, w których następuje zmiana stron różnych umów w trakcie ich trwania. Dotyczy to również umów leasingu, gdyż i tu w trakcie ich trwania zdarzają się, z różnych przyczyn, przypadki zmiany podmiotu korzystającego. W takiej sytuacji cesjonariusz, czyli podmiot gospodarczy, który wstąpił w miejsce dotychczasowego korzystającego, w sensie prawnym nabywa związane z tą umową prawa oraz przejmuje wynikające z niej obowiązki.

Do końca 2012 r. w obu ustawach o podatku dochodowym podstawowy okres umowy leasingu zdefiniowany był jako czas oznaczony, na jaki została zawarta ta umowa, z wyłączeniem czasu, na który może być przedłużona lub skrócona. Ustawy nie zawierały jednak uregulowań w zakresie skutków zmiany strony umowy leasingu w tym okresie, co w efekcie prowadziło do sporów pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi związanych z rozbieżnościami interpretacyjnymi. Przed 1 stycznia 2013 r. fiskus przyjmował, że podatnik może rozliczać w kosztach opłaty związane z tą umową jako opłaty leasingowe, jedynie wówczas, gdy w okresie jej realizacji przez podatnika będzie ona spełniać określone w ustawach podatkowych warunki uznania za umowę leasingu. Jeżeli ich nie spełniała, określone w niej opłaty, według organów podatkowych, podatnik miał obowiązek kwalifikować w kosztach uzyskania przychodów jako wydatki związane z dzierżawą (najmem).

Z początkiem bieżącego roku ustawodawca wprowadził w tym zakresie korzystne zmiany. Polegają one na określeniu, w jakich okolicznościach - pomimo dokonanej cesji praw i obowiązków z umowy leasingu - umowa może być nadal rozliczana podatkowo w ramach podstawowego okresu obowiązywania. Z art. 17a pkt 2 ustawy o pdop (Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.) oraz odpowiednio art. 23a pkt 2 ustawy o pdof wynika obecnie, że w przypadku zmiany strony lub stron umowy leasingu, podstawowy okres umowy uważa się za zachowany, jeżeli inne postanowienia umowy (m.in. okres jej trwania czy wysokość rat leasingowych) nie uległy zmianie. Natomiast w sytuacji, gdy oprócz zmiany stron umowy nastąpią w niej również inne modyfikacje, wówczas dla celów podatkowych będzie ona traktowana jako zupełnie nowa umowa. Jednak - co istotne - te zasady rozliczania leasingu mają zastosowanie do umów zawartych od 1 stycznia 2013 r.

Wobec powyższego, jeżeli przejmowana przez spółkę umowa leasingu została zawarta w tym roku, a jedyną zmianą, jaka nastąpi w wyniku dokonania jej cesji będzie zmiana korzystającego, to spółka będzie rozliczać w kosztach podatkowych wynikające z niej opłaty na zasadach określonych dla leasingu operacyjnego.