Podatkowe zasady rozliczania umowy leasingu przy estońskim CIT

Spółka z o.o. od początku 2022 r. wybrała opodatkowanie w formie estońskiego CIT. We wrześniu br. podpisała umowę leasingu operacyjnego na samochód ciężarowy. Czy zakładając możliwość stosowania uproszczeń w rachunkowości spółka może zgodnie z polityką rachunkowości dokonywać kwalifikacji umów leasingu według zasad podatkowych?

Spółka opodatkowana estońskim CIT może zgodnie z polityką rachunkowości stosować uproszczenia dopuszczone prawem bilansowym, w tym w zakresie podatkowej kwalifikacji umów leasingu.

Wybór opodatkowania w formie ryczałtu od dochodów spółek (zwanego estońskim CIT) w uproszczeniu sprowadza się do stosowania zasad kwalifikacji przychodów i kosztów w oparciu o zasady bilansowe (por. art. 28h ust. 1 ustawy o PDOP).

Podatnik opodatkowany estońskim CIT jest obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych na podstawie przepisów o rachunkowości w sposób zapewniający prawidłowe określenie:

1) wysokości zysku (straty) netto, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku,

2) w kapitale własnym:

a) kwoty zysków niepodzielonych i kwoty zysków podzielonych odniesione na kapitały, wypracowanych w latach opodatkowania ryczałtem oraz

b) kwoty niepokrytych strat poniesionych w latach opodatkowania ryczałtem.

W myśl art. 4 ust. 1 ustawy o rachunkowości, jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.

Jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na realizację ww. obowiązku.

Jednym z przewidzianych ustawowo uproszczeń jest możliwość kwalifikowania dla celów bilansowych umów leasingu, według zasad wynikających z ustawy o PDOP. Jak wskazano w art. 3 ust. 6 ww. ustawy o rachunkowości, zastosowanie takiego uproszczenia jest dopuszczalne m.in. w spółce z o.o., która za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyła co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:

1) 25.500.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,

2) 51.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,

3) 50 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.

Ustawa nie wprowadza żadnych dodatkowych warunków, których spełnienie umożliwia stosowanie tego uproszczenia. Nie wprowadza również wyłączenia ze względu na przyjęty do stosowania sposób opodatkowania. Prawa do stosowania tego uproszczenia nie mają jedynie jednostki określone w art. 3 ust. 1e pkt 1-6 ustawy (tj. m.in. jednostki zainteresowania publicznego w tym sektora finansowego czy ubezpieczeniowego).

Uwzględniając przywołane regulacje należy stwierdzić, że o kształcie rachunkowości danej jednostki decydują przyjęte do stosowania zasady (polityka) rachunkowości. Elementem takiej polityki jest stosowanie przez jednostkę uproszczeń. Przyjęte zasady muszą rzetelnie i jasno przedstawić sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy, o których jest mowa w ww. art. 4 ust. 1 ustawy.

Co wymaga podkreślenia, o przyjętych do stosowania zasadach bilansowych nie mogą decydować przepisy podatkowe, w tym zapisy ustawy o PDOP dotyczące estońskiego CIT.

Podobne wnioski odnoszące się do zasad bilansowych wynikają również z wydanych 23 grudnia 2021 r. przez Ministerstwo Finansów objaśnień podatkowych, tj. "Przewodnika do Ryczałtu od dochodów spółek". Wskazano w nim m.in., że:

"(...) Przy ocenie prawidłowości kwalifikacji przychodów, kosztów, zysków, strat i innych kategorii rachunkowych uwzględnianych w wyniku finansowym netto, znaczenie mają przyjęte w spółce zasady (polityka) rachunkowości, treść ekonomiczna zdarzeń oraz nadrzędne zasady rachunkowości (m.in. wiarygodności, przewagi treści nad formą, memoriału, współmierności przychodów i kosztów, ostrożności, istotności, ciągłości, kontynuacji działalności oraz indywidualnej wyceny). Podatnik obowiązany jest rzetelnie i jasno przedstawiać sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki, stosując przyjęte zasady (politykę) rachunkowości zgodne z przepisami ustawy o rachunkowości." (...)

Przyjmując, że pytająca jednostka jest uprawniona do stosowania ww. uproszczenia dotyczącego podatkowej kwalifikacji leasingu dla takiego prawa, bez znaczenia pozostaje przyjęcie przez nią od początku 2022 r. opodatkowania w formie estońskiego CIT.

W analogiczny sposób kwestię możliwości stosowania uproszczeń w rachunkowości (również dotyczących umów leasingu) w przypadku wyboru opodatkowania estońskim CIT przedstawił Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 27 września 2022 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.461.2022.1.ANK, stwierdzając m.in., że:

"(...) skoro UoR (ustawa o rachunkowości - przyp. red.) odsyła w pewnych kwestiach (dotyczących kwalifikacji umów leasingu czy dokonywania odpisów amortyzacyjnych) do przepisów podatkowych, decyzja podatnika o stosowaniu bądź też zaprzestaniu stosowania tych uproszczeń należy do podatnika. Natomiast przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w tym przepisy dotyczące Ryczałtu od dochodów spółek nie wprowadzają ograniczeń w tym zakresie. Tym samym wybór dalszego stosowania uproszczeń z art. 3 ust. 6 oraz art. 32 ust. 7 UoR, bądź ich zaprzestanie stosowania nie wypływa na prawidłowość zastosowania art. 28c pkt 3 i 4 ustawy o CIT i ustalenia wyniku finansowego netto oraz zysku (straty) netto. (...)"

Zatem pytająca jednostka stosując podatkowe zasady kwalifikacji umów leasingu będzie mogła zaliczać do kosztów bilansowych wartość netto rat leasingowych wynikających z zawartej umowy leasingu (uznając leasing za operacyjny - zgodnie z przepisami ustawy o PDOP).